Devalüasyon, bir ülkenin para biriminin yabancı paralar karşısında resmi olarak değerinin düşürülmesidir. Genellikle sabit ya da yarı sabit döviz kuru rejimlerinde görülür. Devalüasyon ekonomik krizin bir göstergesi olabilir ve birçok kişiyi doğrudan etkiler. Bu nedenle böyle bir durumda bireyler, işletmeler ve yatırımcılar için alınabilecek bazı önlemler ve stratejiler vardır:
🔑 BİREYLER NE YAPMALI?
1. Döviz Riski Yönetimi
-
Paranızı sadece TL’de tutmak yerine döviz (USD, EUR, altın gibi) sepeti yaparak çeşitlendirme düşünebilirsiniz.
-
Bankalardaki Döviz Tevdiat Hesapları (DTH) ya da altın hesapları değerlendirilebilir.
2. Tüketim Harcamalarını Gözden Geçirme
-
Dövizle fiyatlanan ya da ithal ürünlerde (elektronik, otomobil, vs.) fiyat artışları geleceği için, ihtiyaç dışı harcamalardan kaçının.
-
Yerli ürünler tercih etmek daha ekonomik olabilir.
3. Borç Yapısını Kontrol Et
-
Dövizle borcunuz varsa, artan kurdan dolayı borç yükü ciddi şekilde artar. TL ile borçlanmak bu dönemde daha güvenli olabilir.
4. Yatırım Araçlarını Gözden Geçir
-
Devalüasyon dönemlerinde genellikle altın, döviz, bazı borsa şirketleri ve emtia gibi varlıklar değer kazanır.
-
Vadeli mevduatlar enflasyon karşısında eriyebilir; alternatif getiri arayışları (hisse senetleri, yatırım fonları) gerekebilir.
🏢 İŞLETMELER NE YAPMALI?
1. Maliyet Hesaplarını Güncelleyin
-
İthal girdiye dayalı üretim yapan firmalar için maliyetler hızla artar.
-
Tedarik zincirinizi gözden geçirin, mümkünse yerli alternatiflere yönelin.
2. Fiyatlama Stratejisini Gözden Geçirin
-
Kâr marjlarını korumak için fiyatlarınızı güncellemeniz gerekebilir.
-
Ancak tüketici direnci de hesaba katılmalı.
3. Döviz Açığı ve Fazlasını Yönetin
-
Döviz geliriniz yoksa ama döviz cinsinden gideriniz varsa bu ciddi bir risktir.
-
Bu durumu hedge etmek için vadeli döviz işlemleri veya sözleşmeleri değerlendirilebilir.
4. Stok ve Lojistik Yönetimi
-
Maliyetler artmadan önce önemli stoklarınızı artırmak, bazı sektörlerde avantaj yaratabilir.
-
Ancak stokların finansmanı da dikkatle planlanmalı.
📈 YATIRIMCILAR İÇİN
1. Borsa ve Altın
-
Devalüasyon dönemlerinde BIST’te özellikle ihracat yapan şirketler değer kazanabilir.
-
Altın ve döviz klasik güvenli limanlardır.
2. Yabancı Yatırım Fonları
-
Yurtdışında işlem gören, döviz bazlı fonlar (Eurobond fonları gibi) düşünülebilir.
3. Gayrimenkul
-
Eğer elinizde TL varsa, gayrimenkul yatırımı da değer saklama açısından değerlendirilebilir. Ancak döviz bazlı fiyatlamalara dikkat edilmeli.
ÖZET
Önlem Alınacak Alan | Ne Yapılmalı? |
---|---|
Kişisel Maliye | Döviz/altın al, harcamaları kıs |
Borçlar | TL cinsi tercih et |
Yatırım | Döviz, altın, ihracatçı hisseler |
İşletme | Yerli tedarik, maliyet kontrolü |
Gelir-Gider Dengesi | Döviz açık pozisyonu önle |