Vücutta lekeler çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir ve genellikle altta yatan bir duruma işaret eder. İşte vücutta leke oluşumunun yaygın nedenleri:
1. Güneş Maruziyeti:
- Güneşe fazla maruz kalmak, ciltte melanin üretimini artırarak güneş lekelerine (hiperpigmentasyon) neden olabilir. Bu tür lekeler genellikle yüz, el ve omuz gibi güneşe en fazla maruz kalan bölgelerde görülür.
2. Yaşlanma:
- Yaşlandıkça cildin yenilenme süreci yavaşlar ve “yaşlılık lekeleri” (lentigolar) olarak bilinen kahverengi lekeler ortaya çıkabilir.
3. Hormon Değişiklikleri:
- Özellikle hamilelik, doğum kontrol hapları veya menopoz gibi hormon seviyelerinin değiştiği dönemlerde ciltte lekeler oluşabilir. Bu duruma melazma denir ve genellikle yüz bölgesinde görülür.
4. Akne ve Yara İzleri:
- Sivilce veya yaraların iyileşme sürecinde ciltte kahverengi veya kırmızımsı izler kalabilir. Bu izler zamanla solar, ancak bazen kalıcı olabilir.
5. Cilt Enfeksiyonları:
- Mantar enfeksiyonları, bakteriyel enfeksiyonlar veya viral enfeksiyonlar ciltte renk değişikliklerine ve lekelere yol açabilir. Örneğin, mantar kaynaklı tinea versicolor genellikle beyaz veya kahverengi lekelerle kendini gösterir.
6. Alerjik Reaksiyonlar:
- Cilt alerjileri, kullanılan kozmetikler veya bazı kimyasallar ciltte döküntüler ve lekeler yapabilir. Bu lekeler bazen kaşıntı veya kızarıklık şeklinde olabilir.
7. İlaçlar ve Tedaviler:
- Bazı ilaçlar (özellikle kemoterapi ilaçları, antibiyotikler) veya ışık tedavileri (fototerapi) ciltte renk değişikliklerine neden olabilir.
8. Cilt Hastalıkları:
- Vitiligo gibi pigmentasyon bozuklukları, ciltte beyaz lekeler oluşturur. Egzama veya sedef hastalığı gibi cilt sorunları da leke bırakabilir.
9. Diyabet ve Diğer Sistemik Hastalıklar:
- Diyabet hastalarında, özellikle bacaklarda koyu lekeler (diyabetik dermopati) ortaya çıkabilir. Ayrıca karaciğer hastalıkları ve böbrek hastalıkları gibi sağlık sorunları da ciltte lekelere yol açabilir.
Lekelerin sebebini belirlemek için bir dermatoloğa danışmak önemlidir. Tedavi, lekenin altında yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterir.