Topuk dikeni (plantar fasciitis), topuk kemiğinde ağrıya neden olan bir durumdur ve genellikle ayak tabanındaki plantar fasya adı verilen dokunun iltihaplanmasıyla ilişkilidir. Bu rahatsızlığa sahip kişilerin dikkat etmesi gerekenler şunlardır:
1. Doğru Ayakkabı Seçimi
- Yeterli destek ve yastıklama sağlayan ortopedik ayakkabılar tercih edilmelidir.
- Topuk yüksekliği çok alçak ya da çok yüksek olmamalıdır. Orta yükseklikte ve yumuşak tabanlı ayakkabılar tercih edilmelidir.
- Sert zeminlerde çıplak ayakla yürümekten kaçınılmalıdır.
2. Ağrıyı Azaltacak Egzersizler
- Ayak germe egzersizleri: Özellikle sabah ilk kalkışta ayak kaslarını ve fasyayı yavaşça germek, ağrıyı hafifletebilir.
- Topuk yükseltme egzersizleri: Bir basamağın kenarında durarak topukları aşağı doğru sarkıtmak, kasları esnetmeye yardımcı olur.
- Soğuk tedavisi: Bir su şişesini dondurup ayak tabanında yuvarlamak, iltihaplanmayı azaltabilir.
3. Dinlenme ve Aşırı Yüklenmeden Kaçınma
- Özellikle uzun süre ayakta kalmaktan ve ağır fiziksel aktivitelerden kaçınılmalıdır.
- Yürüme mesafeleri azaltılmalı ve zorlayıcı aktivitelerden kaçınılmalıdır.
4. Kilo Kontrolü
- Fazla kilolar ayaklara ekstra yük bindirir ve topuk dikeni şikayetlerini artırabilir. Kilo vermek semptomların hafiflemesine yardımcı olabilir.
5. Ortez ve Tabanlık Kullanımı
- Doktor tavsiyesiyle ayakkabıya eklenebilen ortopedik tabanlıklar kullanmak, ayağa daha iyi destek sağlayabilir.
6. Doktor Kontrolü
- Eğer ağrı şiddetlenir veya geçmezse bir ortopedi uzmanına başvurmak gereklidir. Gerekirse kortizon enjeksiyonu veya fizik tedavi gibi daha ileri tedaviler uygulanabilir.