Tam kan sayımı (TKS), kanın farklı bileşenlerini analiz eden yaygın bir laboratuvar testidir. Bu testle aşağıdaki parametreler değerlendirilir ve çeşitli sağlık durumları hakkında bilgi alınabilir:
1. Kırmızı Kan Hücreleri (Eritrositler)
- Hemoglobin (HGB): Kanın oksijen taşıma kapasitesini gösterir. Anemi veya polisitemi gibi durumlar hakkında bilgi verir.
- Hematokrit (HCT): Kanın sıvı (plazma) kısmına oranla hücresel kısmının (eritrosit) miktarını ölçer.
- Eritrosit Sayısı (RBC): Kırmızı kan hücrelerinin sayısını ölçer. Anemi veya dehidrasyon gibi durumlarda değişebilir.
- Ortalama Eritrosit Hacmi (MCV): Kırmızı kan hücrelerinin büyüklüğünü ölçer. MCV yüksekse makrositik, düşükse mikrositik anemi düşündürür.
- Ortalama Eritrosit Hemoglobini (MCH): Hücre başına düşen hemoglobin miktarını ölçer.
- Ortalama Eritrosit Hemoglobin Konsantrasyonu (MCHC): Eritrositlerdeki hemoglobinin yoğunluğunu belirler.
2. Beyaz Kan Hücreleri (Lökositler)
- Lökosit Sayısı (WBC): Vücudun enfeksiyonlara ve inflamasyona tepkisini ölçer.
- Nötrofiller: Bakteriyel enfeksiyonlarda artar.
- Lenfositler: Viral enfeksiyonlarda veya kronik inflamasyonlarda yükselebilir.
- Monositler: Kronik enfeksiyonlar ve otoimmün hastalıklar için bilgi sağlar.
- Eozinofiller: Alerjik reaksiyonlar ve parazitik enfeksiyonlarda artar.
- Bazofiller: Nadir durumlarda (alerji ve bazı lösemilerde) yükselebilir.
3. Trombositler
- Trombosit Sayısı (PLT): Kan pıhtılaşmasında görev alan hücrelerin sayısını ölçer. Düşükse kanama riski, yüksekse tromboz riski olabilir.
- Ortalama Trombosit Hacmi (MPV): Trombositlerin boyutunu ölçer.
4. Diğer Parametreler
- RDW (Eritrosit Dağılım Genişliği): Kırmızı kan hücrelerinin boyutlarındaki farklılıkları değerlendirir. Anemi türlerinin ayrımında önemlidir.
- PDW (Trombosit Dağılım Genişliği): Trombosit boyutlarının dağılımını analiz eder.
Sağlık Durumlarıyla İlişkilendirme
- Anemi Türleri: Demir eksikliği, B12 vitamini eksikliği, kronik hastalık anemisi.
- Enfeksiyonlar: Lökosit alt gruplarındaki değişimler enfeksiyon türlerini işaret edebilir.
- Kanama veya Pıhtılaşma Bozuklukları: Trombosit sayısı ve fonksiyonlarındaki bozukluklar.
- Kemik İliği Hastalıkları: Lösemi, aplastik anemi gibi durumlar.
- Alerjik Durumlar: Eozinofil seviyelerindeki artış.
Tam kan sayımı, bu bulgularla sağlık sorunlarını tespit etmede ve tedaviye yön vermede değerli bir araçtır. Önemli sonuçlar veya anormallikler, genellikle daha ileri testler ve değerlendirmeler gerektirir.