Hanefi ve Şafi mezhepleri, İslam’ın dört ana Sünni mezhebinden ikisidir. Her iki mezhep de İslam’ın temel inanç ve ibadetlerine aynı şekilde bağlıdır, ancak bazı hukukî, fıkhî (İslam hukuku) ve ibadet konularında farklılık gösterirler.
- Hanefi Mezhebi:
- Hanefi mezhebi, İmam Abu Hanife (699-767) tarafından kurulmuştur. İmam Abu Hanife, İslam hukukunu, özellikle kıyas (benzerlik yoluyla hüküm çıkarma) ve istihsan (en uygun olanı seçme) gibi akıl yürütme yöntemlerine dayandırmıştır.
- Bu mezhep, özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde geniş bir coğrafyada, özellikle Türkiye, Balkanlar, Orta Asya ve Hindistan’da yaygın olmuştur.
- Hanefi mezhebi, daha esnek bir hukuk anlayışına sahiptir ve genellikle kıyasla hüküm verme konusunda daha geniş bir alan bırakır.
- Ayrıca Hanefi mezhebi, abdestte ellerin bilek hizasına kadar yıkanmasını gerektirir ve bazı diğer ibadetlerde de farklılıklar gösterir.
- Şafi Mezhebi:
- Şafi mezhebi, İmam Şafi (767-820) tarafından kuruldu. İmam Şafi, İslam hukukunda daha çok hadis (Peygamber’in sözleri ve fiilleri) ve kıyas metodolojilerini kullanarak hüküm verir.
- Şafi mezhebi, Arap Yarımadası, Kuzey Afrika, Endonezya, Malezya ve bazı Afrika ülkelerinde yaygın olarak takip edilir.
- Şafi mezhebi, Hanefi mezhebinin aksine, ibadetlerde genellikle daha katıdır. Örneğin, abdestte ellerin parmak uçlarına kadar yıkanmasını gerektirir.
- İmam Şafi, dini hükümleri daha çok hadis ve sahih rivayetlere dayandırarak şekillendirmiştir.
Her iki mezhep de İslam’ın temel inançlarını paylaşıyor, ancak fıkhî (hukukî) konularda farklılıklar gösterebilirler. Bu farklılıklar, genellikle dini uygulamalarla ilgili olan küçük ama önemli detaylardan oluşur.