Epifiz bezi (ya da diğer adıyla pineal bez), beynin ortasında, iki beyin yarımküresi arasında yer alan küçük bir endokrin bezdir. En bilinen işlevi, melatonin adı verilen hormonu üretmek ve salgılamaktır.

Epifiz Bezinin Başlıca Görevleri:

1. Melatonin Üretimi ve Salgılanması:

   • Melatonin, vücudun biyolojik saatini (sirkadiyen ritim) düzenler.

   • Gece karanlıkta daha fazla salgılanır, gündüz ise baskılanır.

   • Uyku-uyanıklık döngüsünü kontrol etmede temel rol oynar.

2. Uyku Düzeni:

   • Epifiz bezi sayesinde vücut gece olduğunu “anlar” ve uykuya geçiş başlatılır.

   • Melatonin üretimi bozulduğunda uykusuzluk veya uyku bozuklukları ortaya çıkabilir.

3. Jet Lag ve Mevsimsel Duygudurum Bozuklukları:

   • Zaman dilimi değişikliklerine adaptasyonda ve bazı depresyon türlerinde (özellikle mevsimsel duygudurum bozukluğu) melatoninin rolü vardır.

4. Hormonların Ritmik Salınımı:

   • Melatonin üretimi, diğer hormonların salınımını da dolaylı olarak etkileyebilir (örneğin, üreme hormonları).

Ek Bilgi:

• Epifiz bezi eskiden “üçüncü göz” olarak da adlandırılmıştır çünkü ışığa karşı duyarlılığı ve ruhsal işlevlerle ilişkisi olduğuna inanılmıştır.

• Kalsiyum birikimi nedeniyle yaş ilerledikçe kireçlenme gösterebilir ve görüntüleme yöntemlerinde kolayca görülebilir.

“Teneşir”, İslam dininde cenaze işlemleriyle ilgili bir terimdir. Arapça kökenli bir kelime olup, özellikle şu anlamda kullanılır:

Teneşir: Vefat eden kişinin yıkanması (guslü) için kullanılan özel tahta veya mermer sehpaya verilen isimdir.

Dini bağlamda kullanım:

• Teneşir, cenaze yıkama işlemi sırasında ölünün yatırıldığı ve yıkandığı yerdir.

• Camilerde veya gasilhanelerde özel olarak bulunur.

• Genellikle kolay temizlenebilir malzemeden yapılır ve ölü yıkama ritüellerine uygun şekilde tasarlanır.

Özetle:

Teneşir = Ölen kişinin yıkanırken yatırıldığı masa/sehpa.

Bu kelime bazen mecazi anlamda da kullanılır; örneğin halk arasında “teneşiri boylamak” ifadesi, “ölmek” anlamında mecaz olarak kullanılır.

Lakerda en iyi torik balığından yapılır. Torik, palamut ailesinden bir balıktır ve özellikle 1–1.5 kg ağırlığında olanları lakerda için idealdir. Çünkü bu boyuttaki torikler, hem yeterince yağlıdır hem de eti sert ve dayanıklıdır — bu da tuzlama ve bekletme işlemi sırasında parçalanmadan lezzet kazanmasını sağlar.

Ancak torik bulunamadığında, şu balıklar da lakerda yapımında tercih edilebilir:

• Palamut: Daha küçük boyutlu olduğu için lakerdası daha az yağlı olur, ama uygun bir alternatiftir.

• Orkinos (ton balığı): Özellikle büyük balıklardan alınan sırt eti kullanılarak yapılabilir.

• Lüfer: Daha nadir kullanılır ama uygun yağ oranına sahip olduğu için tercih edilebilir.

Çölyak hastalığı (celiac disease), genetik yatkınlığı olan bireylerde her yaşta ortaya çıkabilir. Ancak genellikle şu iki dönemde daha sık tanı konur:

1. Çocukluk Dönemi

• Genellikle 6 ay – 2 yaş arasında, bebeklikte glutene (buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan bir protein) geçişle birlikte belirtiler başlar.

• Belirtiler: Karın şişliği, ishal, gelişme geriliği, iştahsızlık, huzursuzluk.

2. Yetişkinlik Dönemi

• Hastalık çocuklukta belirti vermeden sessiz seyredebilir ve 20’li-30’lu yaşlardan itibaren sindirim problemleri, kansızlık, yorgunluk gibi belirtilerle ortaya çıkabilir.

• Kadınlarda genellikle hamilelik sonrası ya da stresli bir dönemden sonra tanı konabilir.

Tetikleyici Faktörler

Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı olan kişilerde genellikle şu durumlar sonrası aktive olabilir:

• Enfeksiyonlar

• Ameliyatlar

• Gebelik

• Yoğun stres

• Beslenme değişiklikleri (gluten içeren gıdalara başlama)

Özetle:

• Her yaşta başlayabilir.

• Genellikle bebeklikte veya genç erişkinlikte belirti verir.

• Genetik zemin gereklidir, ancak çevresel faktörlerle tetiklenir.

Kartografya, harita yapımı ve haritaların bilimsel, sanatsal ve teknik yöntemlerle hazırlanmasıyla ilgilenen bilim dalıdır. Kısaca, harita bilimi olarak tanımlanabilir.

🥦 1. Dengeli Besin Grupları

Her öğünde aşağıdaki gruplardan uygun oranlarda tüketmek önemlidir:

• Karbonhidratlar: Tam tahıllar (bulgur, esmer pirinç, tam buğday ekmeği)

• Proteinler: Yağsız et, balık, yumurta, baklagiller, süt ürünleri

• Yağlar: Zeytinyağı, avokado, ceviz, badem gibi sağlıklı yağ kaynakları

• Vitamin ve Mineraller: Taze sebze ve meyveler

• Lif: Tam tahıllar, sebzeler, meyveler, baklagiller

🕒 2. Öğün Düzeni

• Günde 3 ana öğün, 1–2 ara öğün ideal olabilir.

• Öğün atlamamak, özellikle kahvaltı yapmak önemlidir.

• Ara öğünlerde meyve, yoğurt veya çiğ kuruyemiş tercih edilebilir.

🚱 3. Yeterli Su Tüketimi

• Günlük su ihtiyacı kişiye göre değişmekle birlikte ortalama 2–2,5 litre (8–10 bardak) su önerilir.

🧂 4. Tuz, Şeker ve İşlenmiş Gıdaların Azaltılması

• Tuz: Günde 5 gramdan az olmalı

• Şeker: Paketli gıdalar, tatlılar, şekerli içecekler sınırlanmalı

• İşlenmiş gıdalar (hazır yemekler, salam, sosis vs.) minimum düzeyde tüketilmeli

⚖️ 5. Porsiyon Kontrolü ve Farkındalık

• Aşırı yemekten kaçınmak için porsiyonlara dikkat edilmeli

• Yavaş yemek, doyma sinyallerini fark etmeye yardımcı olur

🏃‍♂️ 6. Aktif Yaşam ile Desteklenmeli

• Sağlıklı diyet, düzenli fiziksel aktiviteyle birlikte düşünülmelidir (haftada en az 150 dk orta düzey egzersiz önerilir)

İngilizce’de “at” edatı çok yaygın bir şekilde kullanılır ve genellikle yer, zaman ve durum belirtmek için kullanılır. Aşağıda temel kullanım alanlarını örneklerle açıklayalım:

1. Yer Belirtmek (Location)

“At”, belirli bir noktayı, konumu veya adresi belirtirken kullanılır.

Örnekler:

• She is at the bus stop. (Otobüs durağında.)

• He’s at home. (Evde.)

• We met at the cinema. (Sinemada buluştuk.)

• They are at school. (Okuldalar.)

Not: “At” genellikle “in” ile karıştırılır. “In” daha çok bir şeyin içinde olduğunu belirtirken, “at” bir noktaya işaret eder.

2. Zaman Belirtmek (Time)

“At”, belirli zaman noktalarını belirtirken kullanılır.

Örnekler:

• The train leaves at 6 p.m. (Tren saat 6’da kalkıyor.)

• The class starts at noon. (Ders öğlen başlıyor.)

• I woke up at midnight. (Gece yarısı uyandım.)

Not: “At” saatler, “in” aylar/yıllar, “on” ise günlerde kullanılır.
Örneğin: at 5, on Monday, in July, in 2024

3. Etkinlikler / Toplantılar / Olaylar

Bir etkinliğe katılma ya da bir yerde olma durumunu anlatmak için kullanılır.

Örnekler:

• There were many people at the party. (Partide birçok kişi vardı.)

• I saw her at the meeting. (Onu toplantıda gördüm.)

4. Birine Yöneltilen Eylemler

Bir eylemin hedefini belirtirken de kullanılır.

Örnekler:

• He shouted at me. (Bana bağırdı.)

• The dog barked at the stranger. (Köpek yabancıya havladı.)

• She smiled at me. (Bana gülümsedi.)

5. Hız, Sıcaklık veya Fiyat

Bir değer ya da ölçü belirtmek için de kullanılır.

Örnekler:

• The car was moving at 100 km/h. (Araba saatte 100 km hızla gidiyordu.)

• Water boils at 100°C. (Su 100°C’de kaynar.)

• Apples are at $2 per kilo. (Elmalar kilosu 2 dolardan.)

Hayır, Berin ismi Kur’an-ı Kerim’de geçmemektedir.

Ancak “Berin” ismi Türkiye’de kullanılan ve genellikle kız çocuklarına verilen modern isimlerden biridir. Anlamı konusunda farklı görüşler olabilir; bazı kaynaklarda “güçlü”, “seçkin”, “üstün” gibi anlamlar yüklense de bu anlamlar Kur’ân kaynaklı değildir. Dolayısıyla Berin ismi dinen sakıncalı değildir, ancak İslami bir anlam veya Kur’anî bir köken taşımaz.

Eğer ismin anlamı ya da dini yönü senin için önemliyse, istersen Kur’an’da geçen veya İslamî anlam taşıyan isimler önerebilirim.

“Artemis heykelleri” ifadesiyle kastedilen, genellikle Artemis’e ait antik heykeller ya da Artemis Tapınağı’na ait heykeller olabilir. Bunlar dünyanın farklı yerlerinde sergilenmektedir. İşte bazı önemli Artemis heykelleri ve bulundukları yerler:

1. Efes Artemis’i Heykelleri

• Efes Müzesi (Selçuk, İzmir – Türkiye)
  Efes Artemisi’ne ait iki ünlü mermer heykel burada sergilenmektedir. Bu heykeller tanrıçayı, çok sayıda göğsü (veya bereket sembolü) ile betimler.

• Bu Artemis tipi, “Büyük Artemis” veya “Efes Artemisi” olarak bilinir ve Anadolu’nun bereket tanrıçasıyla ilişkilidir.

2. British Museum (Londra – İngiltere)

• Efes Tapınağı’na ait çeşitli mimari parçalar ve heykel kalıntıları burada sergilenmektedir.

3. Vatikan Müzeleri (Roma – İtalya)

• Roma dönemine ait Artemis (Diana) heykelleri bu müzede bulunabilir. Roma mitolojisinde Artemis, Diana olarak bilinir.

4. Louvre Müzesi (Paris – Fransa)

• “Diana of Versailles” adlı Artemis/Diana heykeli burada sergilenmektedir. Bu, ok ve yay taşıyan, geyikle betimlenen klasik bir Roma kopyasıdır.

5. Ulusal Arkeoloji Müzesi (Atina – Yunanistan)

• Yunan dönemine ait Artemis heykelleri bu müzede görülebilir.

Alerjik rinit (saman nezlesi), genellikle polen, toz, küf, hayvan tüyü gibi alerjenlere karşı bağışıklık sisteminin verdiği aşırı tepkiyle oluşur. Burun akıntısı, hapşırma, burun tıkanıklığı, kaşıntı ve gözlerde sulanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Rahatlatmak için aşağıdaki yöntemleri uygulayabilirsiniz:

✅ Evde Uygulanabilecek Yöntemler

1. Alerjenlerden Kaçınma:

   • Polen mevsiminde pencereleri kapalı tutun.

   • Dışarıdan geldikten sonra kıyafetlerinizi değiştirin, duş alın.

   • Evinizi sık sık havalandırın ama polen yoğun saatlerde (genellikle sabahları) pencere açmayın.

   • Toz akarlarına karşı yatak, yastık alezi kullanın.

2. Tuzlu Su (Nazal Lavaj):

   • Burnunuzu tuzlu suyla (serum fizyolojik) yıkamak, burun içindeki alerjenleri temizler ve rahatlama sağlar.

3. Hava Temizleyici Kullanımı:

   • HEPA filtreli hava temizleyiciler evdeki alerjen yoğunluğunu azaltabilir.

4. Nem Seviyesini Ayarlamak:

   • Evinizde nem oranını %40-50 civarında tutmak, burun mukozasını rahatlatır.

💊 Tıbbi Yöntemler (Doktor Tavsiyesiyle)

1. Antihistaminikler:

   • Loratadin, cetirizin, feksofenadin gibi ilaçlar alerjik tepkileri azaltır.

2. Nazal Kortikosteroid Spreyler:

   • Flutikazon, mometazon gibi spreyler burun iltihabını azaltır ve semptomları kontrol altına alır.

3. Dekonjestanlar:

   • Burun tıkanıklığı için kısa süreli (3–5 gün) kullanılabilir. Uzun vadeli kullanımı önerilmez.

4. İmmünoterapi (Alerji Aşısı):

   • Belirli alerjenlere karşı uzun vadeli bir çözüm sağlar. Doktor gözetiminde uygulanır.

🍵 Bitkisel ve Alternatif Yöntemler (Destekleyici)

• Zencefil, ısırgan otu çayı gibi anti-inflamatuvar özellikli bitkiler destekleyici olabilir.

• Bal: Yerel bal tüketimi bazı kişilerde semptomları hafifletebilir (kanıt düzeyi sınırlıdır).