Alevilik, İslam’ın bir yorumu olup kendine özgü inanç ve ibadet biçimlerine sahiptir. Aleviler, hem dini hem de kültürel açıdan farklı bir pratik sergilerler. Genel olarak Aleviler neler yapar, neler yapmaz? sorusuna şu şekilde yanıt verebiliriz:
Aleviler Neler Yapar?
- Cem Töreni Düzenlerler: Aleviler, ibadetlerini camide değil, cem evlerinde yaparlar. Cem ibadeti, birlik ve dayanışma ruhunu pekiştiren bir ritüeldir.
- Musahiplik Kurumu: Aleviler, birbirlerine “yol kardeşi” olacak şekilde musahiplik bağı kurarlar. Bu, ömür boyu süren bir manevi kardeşliktir.
- Hz. Ali ve Ehl-i Beyt Sevgisi: Aleviler, Hz. Ali ve onun soyundan gelen 12 İmam’a büyük bir sevgi ve bağlılık duyarlar.
- Semah Dönerler: Semah, Alevi inancında ibadetin bir parçası olan mistik bir danstır.
- Görgü Kuralına Uyarlar: “Eline, beline, diline sahip ol” ilkesiyle ahlaki bir yaşam sürmeyi hedeflerler.
- Muharrem Orucu Tutarlar: Kerbela olayını anmak için 12 gün süren Muharrem orucunu tutarlar.
- Hızır Orucu Tutarlar: Şubat ayında üç gün süren Hızır orucunu tutarak Hızır’ı anarlar.
- İkrar Verirler: Alevilik yoluna girmek için kişinin rızalık vererek ikrar vermesi gerekir.
- Kadın-Erkek Eşitliğine Önem Verirler: Alevilikte kadınlar da cem ibadetine katılır, sosyal hayatta erkeklerle eşit kabul edilirler.
Aleviler Neler Yapmaz?
- Beş Vakit Namaz Kılmazlar: Aleviler ibadetlerini bireysel dua ve cem törenleri şeklinde yaparlar.
- Camiye Gitmezler: İbadet yeri olarak camiyi değil, cem evlerini kullanırlar.
- Ramazan Orucu Tutmazlar: Aleviler, Muharrem orucu tutarak Kerbela şehitlerini anmayı esas alırlar.
- Hacca Gitmezler: Aleviler için manevi hac, gönül temizliğidir. Onlara göre Hac, insanın insan olmasıyla tamamlanır.
- Kadınları Örtünmeye Zorlamazlar: Alevilikte kadın başörtüsü takmak zorunda değildir, kadınlar ve erkekler birlikte ibadet ederler.
- Dinin Zorla Yaşanmasına Karşıdırlar: Alevilerde inanç bireyin kendi hür iradesine bırakılır, baskı ve zorlama kabul edilmez.
- Şeriat Kurallarına Bağlı Değildirler: Alevilikte katı dini kurallar değil, ahlaki ve insani değerler ön plandadır.
- Kan Davası Gütmezler: Alevilikte barış ve hoşgörü esastır, düşmanlık ve kan davası güdülmez.
- Helal-Haram Ayırımını Katı Bir Şekilde Uygulamazlar: Aleviler için esas olan insanın iyi ve dürüst olmasıdır.