Tabii — paranoid şizofreni, şizofreni spektrumunun bir alt türüydü, ancak DSM-5 (Amerikan Psikiyatri Birliği’nin tanı sistemi) ile artık bu alt tipleme kaldırıldı. Yine de paranoid özellikler şizofrenide sıkça görülen bir tablo ve yaygın belirtileri var. İşte temel belirtiler:
Paranoid Şizofreninin Belirtileri:
1. Sanrılar (Delüzyonlar)
-
Paranoya: Kişi, başkalarının kendisine zarar vermeye çalıştığına, takip edildiğine, komplo kurulduğuna inanabilir.
-
Büyüklük sanrıları: Özel güçleri olduğuna, önemli biri olduğuna veya gizli görevler yürüttüğüne inanabilir.
2. Halüsinasyonlar (Varsanı)
-
İşitsel halüsinasyonlar: Genelde kişi, olmayan sesler duyar (örneğin; kötüleyen, tehdit eden ya da komut veren sesler).
-
Nadiren görsel, dokunsal veya koku halüsinasyonları da olabilir.
3. Düşünce Bozuklukları
-
Mantık dışı düşünme
-
Dağınık konuşma
-
Konudan konuya atlama
-
Anlaşılması güç ifadeler kullanma
4. Duygusal Tepki ve Davranış Bozuklukları
-
Aşırı kuşkuculuk
-
Sosyal çekilme
-
Güvensizlik
-
Öfke, tedirginlik veya gerginlik
-
Agresif ya da savunmacı davranışlar
5. Negatif Belirtiler
-
Duygusal donukluk
-
Motivasyon kaybı
-
İçe kapanma
-
Günlük aktivitelerde azalma
Kimlerde Daha Sık Görülür?
Genellikle 18-35 yaş arası başlangıç gösterir. Erkeklerde biraz daha erken yaşta başlayabilir. Genetik yatkınlık, stresli yaşam olayları, madde kullanımı (özellikle esrar ve amfetamin türevleri) riski artırabilir.
Tedavi
-
İlaç tedavisi: Antipsikotikler (olanzapin, risperidon, aripiprazol gibi)
-
Psikoterapi: Bilişsel davranışçı terapi
-
Destekleyici aile ve sosyal çevre
-
Gerektiğinde hastane yatışı