Nazım Hikmet Ran (1902-1963), Türk şair, yazar ve oyun yazarıdır. Toplumsal gerçekçi şiirleri ve devrimci fikirleriyle Türk edebiyatında önemli bir yere sahiptir. “Mavi Gözlü Dev” olarak anılan Hikmet, eserlerinde özgürlük, adalet, eşitlik ve insan sevgisini işlemiştir.

Hayatı

Nazım Hikmet, 15 Ocak 1902’de Selanik’te doğdu. Ailesi Osmanlı bürokrasisinde yer alan köklü bir aileydi. İlköğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra Heybeliada Bahriye Mektebi’ne girdi. Ancak sağlık sorunları nedeniyle buradan ayrıldı. 1921’de Milli Mücadele’ye destek için Anadolu’ya geçti ve Bolu’da öğretmenlik yaptı.

1922’de Moskova’ya giderek Doğu Emekçileri Komünist Üniversitesi’nde (KUTV) eğitim aldı. Burada Marksist fikirlerle tanışarak sosyalist düşünceyi benimsedi. 1924’te Türkiye’ye döndüğünde, yazıları ve siyasi görüşleri nedeniyle takip altına alındı ve sık sık tutuklandı.

Edebi Yaşamı

Nazım Hikmet, Türk şiirinde serbest nazım ve fütürist akımın öncüsü oldu. Klasik ölçü ve kafiye düzenini terk ederek, çağdaş bir şiir dili oluşturdu. “835 Satır” (1929) adlı eseri, Türk şiirinde bir devrim olarak kabul edilir.

Eserlerinde işçi sınıfı, köylüler, savaşlar, özgürlük ve barış gibi konulara yer verdi. En önemli eserleri arasında “Kuvâyi Milliye Destanı”, “Memleketimden İnsan Manzaraları”, “Taranta Babu’ya Mektuplar” ve “Şeyh Bedreddin Destanı” bulunur.

Hapishane Yılları ve Sürgün

Siyasi görüşleri nedeniyle defalarca tutuklanan Nazım Hikmet, 1938’de “orduyu isyana teşvik” suçlamasıyla 28 yıl hapse mahkûm edildi. 12 yıl boyunca Bursa Cezaevi’nde kaldı. 1950’de, uluslararası baskılar ve af yasasıyla serbest bırakıldı.

Ancak Türkiye’de can güvenliği olmadığını düşündüğü için 1951’de Sovyetler Birliği’ne kaçtı ve Türk vatandaşlığından çıkarıldı. Ömrünün geri kalan yıllarını Moskova, Varşova, Prag gibi şehirlerde geçirdi.

Ölümü

Nazım Hikmet, 3 Haziran 1963’te Moskova’da kalp krizi sonucu hayatını kaybetti. Novodeviçi Mezarlığı’na defnedildi.

Mirası ve Vatandaşlığa Geri Alınışı

Nazım Hikmet’in eserleri yıllarca yasaklandı, ancak zamanla Türkiye’de geniş bir kabul gördü. 2009 yılında Türk vatandaşlığı iade edildi. Bugün, hem Türkiye’de hem de dünyada en önemli Türk şairlerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Öne Çıkan Şiirlerinden Bazıları

• “Karıma Mektup”
• “Yaşamak Güzel Şey Be Kardeşim”
• “Sen Yanmazsan”
• “Seviyorum Seni”
• “Davet” (Güzel günler göreceğiz çocuklar…)

Eserleri birçok dile çevrilmiş ve dünya çapında büyük bir ilgi görmüştür.