II. Abdülhamit, 1909 yılında 31 Mart Vakası olarak bilinen isyanın ardından tahttan indirildi. İşte bu sürecin detayları:
📌 31 Mart Vakası (13 Nisan 1909)
-
İsyanın nedeni: II. Meşrutiyet’in (1908) ilanıyla birlikte meclis yeniden açılmıştı ve İttihat ve Terakki Cemiyeti yönetimde etkili olmaya başlamıştı. Ancak bu durumdan memnun olmayan irticacı (gerici) kesimler, özellikle askerî okullardaki bazı softalar (din öğrencileri) ve alaylı askerler, meşrutiyetin kaldırılmasını ve şeriatın geri gelmesini istediler.
-
İsyan: 13 Nisan 1909’da (Rumi takvime göre 31 Mart), İstanbul’da ayaklanma çıktı. Askerler ve dinî gruplar Meclis’i bastı, bazı yöneticileri öldürdü.
📌 Hareket Ordusu ve Tahttan İndirilme
-
İttihat ve Terakki Cemiyeti, isyanı bastırmak için Selanik’ten “Hareket Ordusu”nu İstanbul’a gönderdi. Bu ordunun başında Mahmud Şevket Paşa vardı. Mustafa Kemal (Atatürk) ve Enver Paşa da bu orduda yer aldı.
-
23 Nisan 1909’da Hareket Ordusu İstanbul’a girerek isyanı bastırdı.
-
27 Nisan 1909’da Meclis-i Mebusan ve Ayan Meclisi (bir tür senato), II. Abdülhamit’i görevden alma kararı aldı.
📌 Yerine Kim Geçti?
-
II. Abdülhamit’in yerine kardeşi Mehmed Reşad, yani V. Mehmed, Osmanlı tahtına çıkarıldı.
📌 II. Abdülhamit Sonrası
-
Tahttan indirilen II. Abdülhamit, Selanik’e sürgüne gönderildi. 1912’de tekrar İstanbul’a, Beylerbeyi Sarayı’na getirildi ve 1918’de orada hayatını kaybetti.
Özetle:
II. Abdülhamit, İttihat ve Terakki’ye karşı olanlar tarafından çıkarılan bir isyanın bahanesiyle, İttihatçıların kontrolündeki Hareket Ordusu tarafından bastırılan olay sonrasında tahttan indirilmiştir. Bu olay, Osmanlı tarihinde hem rejim değişikliklerinin hem de ordunun siyasete doğrudan müdahalesinin sembolü olarak